Renata Breitsma; Anco Animal Nutrition Competence GmbH
Nie każde obgryzanie ogona spowodowane jest przez agresję czy nudę
Obgryzanie ogonów to niepożądane zachowanie, które było zidentyfikowane jako jedno z większych wyzwań we współczesnym świecie chowu trzody chlewnej prowadzące do znacznego zmniejszenia dobrostanu zwierząt i strat ekonomicznych. Jednak termin „obgryzanie ogonów” obejmuje zestaw różnych typów i przyczyn tego zachowania. Obgryzanie pierwotne ma miejsce tam, gdzie wcześniej nieuszkodzony ogon jest zraniony przez agresywnych lub sfrustrowanych towarzyszy. Uważa się, że frustracja jest w dużej mierze
spowodowana przez błędy w zarządzaniu, m.in. zbyt duże zagęszczenie w kojcach, przy korycie lub niewystarczająca ilość zabawek wzbogacających. Jednakże, wtórne obgryzanie ogonów, gdy inne świnie są przyciągane przez uszkodzoną tkankę i zaczynają ją skubać i gryźć, jest jeszcze bardziej powszechne niż pierwotne obgryzanie ogona.
Zespół zapalno--martwiczy świń
Dowody z badań i praktyki również sugerują, że uszkodzenia ogona są spowodowane nie tylko obgryzaniem ogona, ale także przez stan zapalny i martwicę, które mogą wystąpić bez żadnych interakcji z innymi osobnikami. Zmiany te nie są ograniczone do ogona, ale można je zaobserwować również w małżowinach usznych, piętkach i podeszwach, obwódkach koronki racic, sutkach, pępku, sromie i nosie. Ze względu na charakterystyczną kombinację różnych części ciała i kliniczną dominację stanu zapalnego i martwicy w tych obszarach, takim obserwacjom klinicznym nadano nazwę zespół zapalno-martwiczy świń (SINS).
SINS może wystąpić w całym cyklu produkcyjnym pojawiając się u prosiąt dopiero urodzonych, prosiąt ssących, warchlaków oraz tuczników. 
Badania polowe wykazały, że już w pierwszych dniach życia prosięta mogą być dotknięte stanem zapalnym i martwicą piętek (80%), obwódki koronki racic (50%) i nasady ogona (20%) (Reiner i wsp. 2019). U wszystkich zwierząt dotkniętych objawami zapalenia, obrzękami (nieprawidłowe nagromadzenie płynu w tkance) lub martwicą zaobserwowano, że prowadzi to do bólu, utraty apetytu i ogólnego stanu chorobowego.
- Stany zapalne leżą u podłoża SINS
Udowodnioną podstawą SINS jest zapalenie wątroby oraz ogólnoustrojowe obejmujące narządy obwodowe, takie jak ogony, uszy, obwódki koronki racic, podeszwy, piętki i racice (Ringseis i wsp. 2021). Czynniki przyczynowe, które indukują SINS pozostają do wyjaśnienia, jednak centralną rolę w patogenezie SINS przypisuje się najpowszechniejszemu induktorowi odpowiedzi zapalnej – lipopolisacharydowi bakterii Gram-ujemnych (LPS). Procesom tym sprzyja nasilona dysfunkcja jelit i zaburzenie funkcji bariery jelitowej spowodowane np. stresem cieplnym, mikotoksynami w paszy lub innymi stresorami.
Badania prowadzone przez kilkadziesiąt lat wskazują, że na przykład źle zbilansowane dawki pokarmowe (np. zbyt dużo białka, za mało błonnika surowego) powodują
wolniejszą perystaltykę (ewentualnie koprostazę), zmniejszone zakwaszenie jelit, namnażanie się patogenów Gram-ujemnych, co prowadzi do większego uwalniania LPS. Zwykle LPS jest transportowany do wątroby i odtruwany przez komórki Kupffera. Jednakże, gdy napływająca ilość LPS przekracza zdolność metaboliczną wątroby, endotoksyny dostają się do krwiobiegu, powodując ogólnoustrojowy stan zapalny. Miejscowe i ogólnoustrojowe procesy zapalne powodują uszkodzenie i niedrożność końcowych naczyń krwionośnych pod powierzchnią skóry i w racicach. Stają się one bolesne, podrażnione i w końcu martwicze.
Strategie zapobiegania SINS
- Rozwiązywanie problemów z SINS poprzez eliminację pierwotnej przyczyny
Ponieważ stan zapalny jest główną przyczyną SINS, zmniejszenie procesu zapalnego na poziomie komórkowym może być jedną ze strategii walki z tym zespołem.
Aktywator mechanizmów adaptacyjnych w przewodzie pokarmowym Anco FIT (Anco Animal Nutrition GmbH, Austria) wykazał pozytywne działanie w redukcji objawów związanych z SINS. Anco FIT to zastrzeżona mieszanka oparta na formule adaptacyjnej zawierającej substancje 
bioaktywne z ziół i przypraw (imbir, melisa, cynamon) w połączeniu z nośnikami funkcjonalnymi (komponenty drożdżowe, bentonit, klinoptylolit).
Po zastosowaniu produktu Anco FIT niemieccy producenci trzody chlewnej odnotowali znaczne zmniejszenie martwicy ogonów i uszu, zwiększenie witalności trzody chlewnej oraz poprawę produktywności.
Wdrażanie najlepszych praktyk na wszystkich etapach
Połączenie nieodpowiedniego zarządzania, utrzymania i żywienia prowadzi do występowania SINS i dlatego konieczne jest wdrożenie najlepszych praktyk we wszystkich obszarach na wszystkich etapach cyklu, aby zmniejszyć częstotliwość występowania tego zespołu chorobowego.
Referencje dostępne na życzenie.
