Archiwum

Andrzej Gebler

Technolog Golpasz S.A.

Najbardziej pożądaną postacią paszy w żywieniu niosek jest mieszanka sypka. Wymaga innego przygotowania surowców (zboża, śruty poekstrakcyjne) niż np. do pasz granulowanych, dlatego optymalnym rozwiązaniem jest rozdrabnianie materiałów paszowych na młynach walcowych. Zaletą surowców przygotowanych w ten sposób w stosunku do np. młynów bijakowy jest:

             wąski zakres rozkładu wielkości cząstek,

             znacznie mniejszy udział frakcji pylistej.

Zastosowanie w żywieniu paszy sypkiej daje również:

             możliwość użycia gruboziarnistej kredy istotnej dla właściwej gospodarki mineralnej u niosek,

             ograniczenie strat witamin i enzymów,

             wyeliminowane ryzyka wystąpienia reakcji Maillarda (tworzenie niestrawnych kompleksów  białkowo-cukrowych podczas obróbki termicznej).

                Punktem krytycznym przy produkcji pasz sypkich jest możliwość rozwarstwiania się w transporcie i na fermie frakcji o różnej grubości cząstek i tym samym nierównomiernego pobierania składników odżywczych. Mimo tego zagrożenia, nie ma alternatywy dla pasz sypkich stosowanych w żywieniu stad nieśnych.

                Biorąc pod uwagę upodobania ptaków wiemy, że kury, również te utrzymywane w warunkach intensywnej produkcji fermowej, nie lubią twardego granulatu, kruszonki o ostrych krawędziach oraz bardzo drobnych frakcji. Preferują natomiast paszę sypką zawierającą duże cząstki o rozmiarze w przedziale 1-3 mm, które powinny stanowić ok. 65-70%.

                Z punktu widzenia behawioru ptaków, stosowanie mieszanki sypkiej, także przynosi korzyści, bo na pobranie tej samej ilości składników pokarmowych, kura potrzebuje więcej czasu niż w paszy granulowanej a więc zostaje go mniej na „nudzenie się”. Zbyt dużo „wolnego” czasu, może prowadzić do pojawienia się stresu i np. wydziobania piór, kanibalizmu. Karmienie mieszanką sypką zmniejsza również ryzyko pobrania w krótkim czasie zbyt dużej ilości mieszanki i przepełnienia wola. Najważniejszy jest jednak wpływ struktury paszy na wyniki produkcyjne (Tab. 1).

                Stosowana w WP Golpasz S.A. w Podkonicach Dużych technologia rozdrabniania materiałów paszowych na młynach walcowych została zaprojektowana z myślą o produkcji pasz sypkich dla drobiu. Złożone z 3 par walców urządzenie pozwala na jednoczesne „mielenie” surowców o różnej wielkości (kukurydza vs. pszenica; śruta słonecznikowa sypka vs. śruta słonecznikowa granulowana itd). Dzięki takiemu układowi technologicznemu, przy takim samym ustawieniu młyna możliwe jest przygotowanie paszy o bardzo powtarzalnej strukturze (podobnym udziale poszczególnych frakcji). Odpowiedni rozkład frakcji i zastosowanie dodatku tłuszczu stabilizującego homogenność paszy, służy równomiernemu pobieraniu wszystkich składników. Biorąc pod uwagę surowce wchodzące w skład mieszanki, szczególnie tworzące „drobną frakcję”: premiks, aminokwasy, dodatki, trzeba mieć świadomość, że nierównomierne wyjadanie paszy może odbić się niekorzystnie nie tylko na efektach produkcyjnych, ale również skutkować osłabieniem odporności i pogorszeniem statusu zdrowotnego stada. Rozwarstwianie i pozostające w paszociągach „niedojady” stanowić mogą idealną pożywkę dla bakterii, grzybów czy pleśni. „Wspierać” rozwój mikroorganizmów będą również warunki jakie zwykle panują w budynkach inwentarskich (temperatura i wilgotność).

                Zalety stosowania pasz sypkich wynikają z uwarunkowań fizjologiczno-anatomicznych. Pasza gruboziarnista jest nieodzownym czynnikiem aktywnego działania wola a szczególnie żołądka mięśniowego. Ptaki żywione paszą o grubej strukturze mają znacznie lepiej rozwinięty (większy) żołądek mięśniowy, który mieli i miesza składniki paszy z enzymami trawiennymi i kwasem solnym przygotowując pokarm do dalszego trawienia i wchłaniania w jelicie cienkim. Prawidłowo przygotowana pod względem struktury i homogenności pasza jest również ważnym narzędziem w walce ze stanami zapalnymi jelita cienkiego (enteritis) i kokcydiozą.

                Rozpatrując zagadnienia związane z żywieniem niosek musimy pamiętać, że strona techniczna przygotowania paszy ma równie duże znaczenie jak parametry żywieniowe: poziomy energii, białka, aminokwasów, witamin i różnych dodatków. Mimo świadomości znaczenia struktury i homogenności paszy sypkiej błędy popełniane w technologii produkcji są zwykle przyczyną niepowodzeń na fermach.

                Podsumowując przedstawione argumenty za żywieniem niosek paszą sypką, należy stwierdzić, że będzie to korzystne tylko pod warunkiem spełnienia wszystkich założeń żywieniowych i technologicznych tj. właściwym zbilansowaniu diety przy zachowaniu optymalnej struktury i homogenności.

Dzięki możliwościom technicznym, doświadczeniu i dbałości o zachowanie wszystkich założeń technologicznych zagwarantują to  mieszanki sypkie dla niosek produkowane przez firmę Golpasz S.A. w nowej wytwórni zlokalizowanej w Podkonicach Dużych.

Literatura

Joly, P. (2009). Energy levels and feed presentation for laying hens: effects on performance and intake, ISA Technical Bulletin.