Archiwum

W dniach 16-18 października w siedzibie firmy Brenntag Polska w Kędzierzynie-Koźlu odbyło się seminarium branżowe, poświęcone zagadnieniom związanym ze stosowaniem wybranych dodatków paszowych w żywieniu zwierząt. Spotkanie obejmowało kilka wystąpień, w trakcie których szczegółowo omówiono ekonomiczne i zdrowotne aspekty uszlachetniania pasz przy użyciu dodatków funkcjonalnych.

Brenntag Polska

Zasadniczą część seminarium poprzedziła krótka prezentacja firmy. Grupa Brenntag, której część stanowi Brenntag Polska to koncern chemiczny, zajmujący się dystrybucją surowców chemicznych poprzez sieć przeszło 400 placówek w 68 krajach świata. Brenntag jest czołowym dystrybutorem standardowych i specjalistycznych surowców dla m.in. przemysłu tworzyw i kauczuków, ropy i gazu i przemysłu metalowego, a także dla przemysłu kosmetycznego i chemii gospodarczej, paszowego, spożywczego i farmaceutycznego. Brenntag Polska jest największym w swojej branży przedsiębiorstwem na terenie naszego kraju, a infrastruktura firmy obejmuje nowoczesną i świetnie zorganizowaną sieć logistyczną i handlową, która stanowi owoc systematycznie realizowanych w ostatnim dziesięcioleciu inwestycji – kolejnych etapów szeroko zakrojonego programu inwestycyjnego spółki. Brenntag Polska od lat notuje znaczące wzrosty przychodów i szybko awansuje w rankingach największych przedsiębiorstw. W roku 2011, w rokrocznie publikowanym przez dziennik Rzeczpospolita rankingu największych przedsiębiorstw, Brenntag Polska sklasyfikowano na 164 miejscu. Te sukcesy firma zawdzięcza między innymi doskonałej ofercie dystrybucyjnej, która obok surowców obejmuje liczne usługi ułatwiające klientom Brenntag Polska prowadzenie działalności i umożliwiające poprawę jej efektywności ekonomicznej.

Dystrybucja dodatków paszowych

Dystrybucja dodatków paszowych jest dzisiaj dla Brenntag Polska jednym z ważniejszych obszarów działania. Dobre wyniki działalności utworzonego w roku 1996 Oddziału Dodatków Paszowych już trzy lata później skłoniły zarząd spółki do uruchomienia instalacji produkcyjnej, umożliwiającej produkcję preparatów płynnych, którą uzupełniła oddana w roku 2002 linia do produkcji sypkich dodatków paszowych. Kolejny etap rozbudowy zaplecza produkcyjnego dla tej branży zrealizowano w roku 2007. Inwestycja ta obecnie umożliwia zgodną z najwyższymi światowymi standardami produkcję 10 tysięcy ton mieszanin suchych i 15 tysięcy ton płynnych. Oddział Żywienia Zwierząt to dzisiaj zespół 11 wysoko wykwalifikowanych pracowników, wspieranych przez liczny personel handlowy 14 lokalnych placówek Brenntag Polska. Szeroka oferta Oddziału obejmuje aminokwasy, zakwaszacze, konserwanty, przeciwutleniacze, enzymy, maślany, minerały, tłuszcze i wiele innych produktów stosowanych w przemyśle paszowym i w gospodarstwach hodowlanych. Brenntag Polska wyznacza standardy branżowe w dziedzinach bezpieczeństwa miejsca pracy, ochrony środowiska oraz etyki zawodowej, czego wyrazem są między innymi liczne nagrody, wyróżnienia i certyfikaty, przyznane spółce w ciągu blisko dwudziestoletniej działalności.

Kwasy organiczne w żywieniu zwierząt

Jednym z głównych tematów seminarium było stosowanie kwasów organicznych i ich soli w żywieniu zwierząt. Tomasz Kowalik szczegółowo omówił historię ich stosowania za granicą od lat 70-tych ubiegłego wieku, ich wprowadzenie na rynek polski z początkiem lat 90-tych oraz znaczny wzrost zainteresowania takimi preparatami w latach 2004-2005, co było odpowiedzią na wprowadzony w tym okresie zakaz stosowania antybiotyków w paszach dla zwierząt hodowlanych. Szczególną uwagę prelegent poświęcił średniołańcuchowym kwasom organicznym, których skuteczne działanie przeciwbakteryjne występuje na całej długości przewodu pokarmowego. Grupa ta obejmuje kwasy: kapronowy, kaprylowy, kaprynowy i laurynowy. Kwas fosforowy, choć dobrze sprawdza się jako środek zakwaszający, z braku grupy karboksylowej nie wykazuje działania przeciwbakteryjnego. Stosowane współcześnie środki zakwaszające działają wieloetapowo: już ich obecność w paszy poprzez obniżenie pH przyczynia się do redukcji pojemności buforowej i ogranicza wzrost mikroorganizmów oraz występowanie mikotoksyn. W układzie pokarmowym kwasy te obniżają pH w żołądku i dwunastnicy, tworzą połączenia z kationami i ułatwiają ich wchłanianie, wykazując działanie bakteriobójcze i stanowiąc dodatkowe źródło energii. Zaprezentowane przez T. Kowalika wyniki badań sugerują, że najlepsze rezultaty daje stosowanie starannie dobranych mieszanin kwasów, które wykazują aktywność w większym, niż ich poszczególne składniki, zakresie pH. Prelegent omówił też obszernie pozytywny wpływ kwasów organicznych na zdolność zwierząt do przyswajania substancji pokarmowych, efektywność ekonomiczną stosowania różnych kwasów i ich mieszanin oraz zastosowanie kwasów organicznych między innymi do konserwacji pasz roślinnych i stabilizacji mączek rybnych. Ponieważ w skład większości preparatów zakwaszających wchodzą substancje, które w wysokich stężeniach mogą być niebezpieczne dla człowieka, wystąpienie zakończył krótki wykład na temat zasad bezpiecznego obchodzenia się z substancjami żrącymi i drażniącymi.

Czas na zwiedzanie fabryki

Po pierwszej sesji, uczestnicy seminarium zaproszeni zostali do zwiedzania instalacji produkcyjnych, w których powstają oferowane przez Brenntag Polska dodatki paszowe. W rolę przewodnika doskonale wcielił się kierownik produkcji Wojciech Nowak, który przeprowadził gości przez wszystkie zakamarki obiektu, barwnie i szczegółowo opowiadając o jego historii i sposobie działania. Precyzja z jaką został zaprojektowany sektor produkcji, oddzielne linie do poszczególnych surowców, przestrzeganie zasad bezpieczeństwa, minimalizacja kosztów poprzez odpowiednie drogi produkcji – wszystko to robi ogromne wrażenie. Najważniejsze, jak się wydaje, jest jednak takie planowanie produkcji, które minimalizuje liczbę miejsc, mogących być źródłami potencjalnych problemów. Dlatego po pierwsze: mieszalniki są przeznaczone dla jednego typu produktów, rurociągi którymi podawane są różne surowce są dedykowane, wyraźnie rozdzielone. Cały proces nadzorowany jest przez system komputerowy i rozpoczyna się od wystawienia polecenia produkcji, a gotowy produkt poddawany jest ocenie laboratoryjnej. Uruchomienie linii ważąco-pakującej następuje dopiero po uzyskaniu pozytywnych wyników analiz. Próbki wyprodukowanego preparatu są przechowywane przez okres 3 lat. Po każdym procesie następuje rozliczenie końcowe, uwzględniające wszystkie wykorzystane do produkcji surowce, i uzyskaną w procesie ilość produktu końcowego. Każde opakowanie produktu gotowego oznaczone jest kodem kreskowym, pozwalającym łatwo zidentyfikować jego rodzaj, nr partii i datę produkcji.


Magazyn robi wrażenie

Oddział Żywienia Zwierząt dysponuje własnym, kierowanym przez Marka Maciejewskiego magazynem surowców i wyrobów gotowych. Dzięki dwuzmianowemu systemowi pracy, magazyn potrafi przyjąć lub wydać do 500 ton towarów na dobę. Jest to oczywiście tylko jeden z wielu obiektów, znajdujących się na terenie zajmującego 3,5 hektara centrum dystrybucyjnego w Kędzierzynie-Koźlu, którego łączna zadaszona powierzchnia magazynowa to blisko 12 tysięcy metrów kwadratowych. Magazyny podzielone są na sekcje o określonym przeznaczeniu i spełniające odpowiednie wymagania w zakresie warunków przechowywania, takich jak wilgotność i temperatura powietrza oraz warunków bezpieczeństwa – w przypadku substancji niebezpiecznych. Niektóre masowe produkty ciekłe – głównie rozpuszczalniki i chloroalkalia – składowane są w zbiornikach podziemnych, wyposażonych w nowoczesne systemy zarządzania zapasami i systemy bezpieczeństwa. Stosowane w obrocie surowcowym procedury zawsze uwzględniają czynniki ekonomiczne, dlatego te z produktów o bardzo niskiej wartości, które dostarczane są nie luzem, tylko w opakowaniach jednostkowych – kanistrach, beczkach i paletopojemnikach – oferowane są klientom w opakowaniach zwrotnych. Rozwiązanie to daje duże oszczędności, ale wymaga odpowiedniej infrastruktury, zapewniającej odpowiednie warunki transportu, składowania, mycia, regeneracji i w końcu utylizacji opakowań wielokrotnego użytku. Taką infrastrukturę zapewniają kędzierzyńskiej placówce Brenntag Polska m.in. hale i wiaty magazynowe, myjnie opakowań i zakładowa podczyszczalnia ścieków.


Specjalistyczne produkty warte uwagi

Drugi dzień seminarium obejmował wystąpienia przedstawicieli firm, z którymi Oddział Żywienia Zwierząt Brenntag Polska ściśle współpracuje. Sesję otworzył Matthieu Calmont, reprezentujący firmę Borregaard (Norwegia) – jedyne przedsiębiorstwo branży drzewnej, które nie produkuje z drewna papieru i innych półproduktów masowych, lecz wyłącznie produkty specjalistyczne, w tym specjalne gatunki celulozy, ligniny i waniliny oraz etanol. Jest to niewątpliwie konkurencja dla przemysłu petrochemicznego. Firma ma również sporo do zaoferowania w kontekście żywienia zwierząt. Ogromny nacisk kładzie na rozwój nowych technologii. Proponuje środki wspomagające formowanie granulek, SoftAcid – alternatywę dla agresywnej natury kwasów organicznych. Borregaard jest także producentem białka dla przeżuwaczy przechodzącego bezpośrednio do trawieńca – oferowanego pod nazwą handlową ByPass Protein. Znaczenie kwasów organicznych jako dodatków paszowych ciągle rośnie, także w tych regionach świata, w których nie ma ograniczeń w stosowaniu antybiotyków w składzie pasz. Stosuje się je np. w przeładowniach zbóż i portach. Sztandarowym produktem firmy jest SoftAcid. Brenntag Polska jest jego licencyjnym producentem i dystrybutorem preparatów pod nazwą Neubacid Soft w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Neubacid Soft to unikalna, szeroka gama produktów oparta na kwasach organicznych z dodatkiem zmodyfikowanego kwasu lignosulfonowego, który neutralizuje żrące właściwości innych składników. Kwas lignosulfonowy tworzy na powierzchni, z którą się styka specjalną warstwę ochroną, co sprawia, że jest on przyjazny dla środowiska i zapobiega korozyjnemu działaniu kwaśnych substancji na ściany zbiorników, silosów, linii technologicznych, aplikatorów. Preparaty linii Neubacid Soft są przez to bezpieczniejsze w użyciu i łatwiejsze w dozowaniu, co czyni je doskonałą alternatywą dla antybiotykowych stymulatorów wzrostu. Najczęstszym pytaniem stawianym przez klientów jest efektywność stosowania kwasów w żywieniu zwierząt. Matthieu Calmont starał się wyjaśnić tę kwestię słowami: W żołądku, przy niskim pH, większość kwasów dysocjuje i uwalnia atomy wodoru. Kwasy są najbardziej skuteczne przy niskim pH (poniżej 4), a w środowisku obojętnym tracą swoje właściwości. W przypadku zastosowania w recepturze kwasu SoftAcid w ilości 1% uzyskuje się zmniejszenie parowania kwasów aż o 70%. Dodatkowe korzyści to mniej agresywne działanie naszych produktów na skórę i zapobieganie osadzaniu się warstwy biologicznej w elementach instalacji wodnej.
Christian Westermeier z firmy Cheil Jedang Europe był kolejnym prelegentem podczas seminarium branżowego firmy Brenntag. CJ Europe jest europejską spółką Cheil Jedang – globalnego dostawcy wytwarzanych w procesie fermentacji aminokwasów. Cheil Jedang produkuje lizynę, treoninę oraz tryptofan, a w roku 2013 ma uruchomić także produkcję metioniny i waliny. Wszystkie oferowane przez Cheil Jedang produkty to odmiany lewoskrętne. Według Christiana Westermeiera metionina w formie L jest dużo bardziej aktywna, ponieważ produkty w formie D występują tylko w postaci sypkiej, a więc ich wykorzystanie wymaga dodatkowej energii. Globalne zapotrzebowanie na lizynę wynosi ok. 2 mln ton. Największym rynkiem zbytu są obecnie Chiny, gdzie trafia ponad 39% światowej produkcji lizyny. Produkcją lizyny zajmuje się obecnie 7 firm – z czego jedną z największych jest Cheil Jedang. Firma Cheil Jedang jest głęboko przekonana o celowości inwestycji w segmencie dodatków paszowych i aby zoptymalizować koszty produkcji i koszty logistyczne lokuje infrastrukturę produkcyjną w różnych krajach. Dzięki temu konkurencyjność pod względem kosztów produkcji jest ich bardzo silną stroną. Światowy popyt na treoninę to ok. 305 tys. ton rocznie i utrzymuje on tendencję wzrostową. Zapotrzebowanie na ten aminokwas w Chinach rośnie w tempie 20% rocznie, w Europie dynamika ta jest dużo niższa i wynosi 7% rocznie. Kolejnym omawianym aminokwasem był tryptofan. Światowe zapotrzebowanie na ten aminokwas wynosi ok. 9 tys. ton. Ajinomoto było pierwszą firmą, która wprowadziła go do pasz dla zwierząt. Cheil Jedang rozpoczął produkcję tryptofanu niespełna dwa lata temu. Celem firmy jest uzyskanie pozycji lidera jeżeli chodzi o sprzedaż wszystkich aminokwasów na światowych rynkach. Dzięki efektowi skali umożliwi to sprzedaż dużego asortymentu produktów w konkurencyjnych cenach.
W dalszej kolejności Christian Westermeier omówił zapotrzebowanie rynku na metioninę. Cheil Jedang rozpoczęło niedawno w zakładzie pilotażowym produkcję metioniny w formie L. Jest to forma najlepiej przyswajana przez zwierzęta. Zamysłem firmy Cheil Jedang jest oferowanie produktu na poziomie cenowym zbliżonym do powszechnie dostępnej na rynku formy DL. L-Metionina Cheil Jedang dostarczana będzie w formie sypkiej. Ważną informacją jest to, iż Cheil Jedang wykorzystuje do produkcji aminokwasów proces fermentacji, a nie proces syntezy chemicznej. Pozwala to na lepszą kontrolę parametrów produkcji, co zapewnia większą efektywność działania produktu. Należąca do Cheil Jedang fabryka L-Metioniny zlokalizowana jest w Malezji, dlatego początkowo Cheil Jedang ofertę na ten produkt lokował będzie w Azji, a od 2014 roku także w Europie. Kolejnym aminokwasem, o rejestrację którego firma ubiegać się będzie w przyszłym roku jest walina, a w dalszych planach jest też wprowadzenie na rynek nukleotydów. Zdaniem firmy Cheil Jedang, w każdym przypadku o rynkowym sukcesie produktu zadecyduje stosunek jego efektywności funkcjonalnej do ceny, czyli efektywność ekonomiczna. Niemożliwe jest dokładne określenie zapotrzebowania zwierząt na aminokwasy. Istnieje wiele czynników, które na nie wpływają – cele produkcyjne, wydajność, warunki hodowli, dlatego w praktyce najlepszym rozwiązaniem jest określanie tzw. poziomu białka idealnego. W dalszej części wystąpienia prelegent omówił przesłanki do stosowania w paszach tryptofanu. Tryptofan stymuluje układ immunologiczny, wpływając pozytywnie na zdrowotność zwierząt, wykazuje efekt antyoksydacyjny oraz stymuluje wydzielanie serotoniny i melaniny.
Kolejna prezentacja dotyczyła efektywności stosowania enzymów NSP w paszach dla zwierząt. Ciekawe informacje na ten temat przedstawił David Gonzalez, reprezentujący hiszpańską firmę Andres Pintaluba. Sztandarowymi produktami tej firmy są kompleksy enzymatyczne o nazwach handlowych: Amylofeed oraz Endofeed, których wyłącznym dystrybutorem na terenie Polski jest Brenntag Polska. Te preparaty enzymatyczne, oparte głównie na β-ksylanazie i β-glukanazie, są niezbędne do trawienia polisacharydów nieskrobiowych w przewodzie pokarmowym zwierząt. Amylofeed jest przeznaczonym dla prosiąt kompleksem enzymatycznym, uzyskanym w procesie fermentacji grzybowej non-GMO. Zawiera on przede wszystkim α-amylazę, a także ksylanazę, β-glukanazę α-galaktozydazę, β-mannanazę i inne substancje aktywne, które istotnie wpływają na efektywność produktu. Produkt ten jest wręcz niezbędny w paszach dla prosiąt, ponieważ ułatwia im dostęp do źródła łatwo strawnej energii. Powodem obecności amylazy w tym kompleksie enzymatycznym jest fakt, iż w momencie odsadzenia prosiąt od lochy następuje gwałtowny spadek wydzielania tego enzymu przez organizm zwierzęcia. Dostateczna ilość amylazy powinna być dostarczana przy wczesnym odsadzeniu, gdyż niestrawiona skrobia przechodzi do dalszych odcinków przewodu pokarmowego powodując niestrawność, a w konsekwencji biegunki. W ciągu jednego tygodnia po odsadzeniu poziom amylazy spada do poziomu, jaki występował w pierwszym tygodniu życia, wówczas kiedy dieta była zupełnie inna i nie było stresu związanego z procesem odsadzenia. Co więc sprawia, że Amylofeed jest produktem unikalnym? Amylofeed jest jedynym produktem zarejestrowanym dla prosiąt, powstającym na bazie fermentacji grzybowej nie modyfikowanej genetycznie, inne produkty tego typu to głównie produkty pochodzenia bakteryjnego, a według wielu przeprowadzonych badań jest to nieodpowiednie dla prosiąt, które z natury mają niskie pH przewodu pokarmowego, czyli odczyn destrukcyjnie wpływający na produkty bakteryjne. Amylofeed dostarcza dużych ilości α-amylazy i ϒ-amylazy. Udowodniono, iż jego dodatek do paszy powoduje wzrost masy ciała o 10%, a także poprawę współczynnika wykorzystania paszy. Korzystnym efektem jest także uzyskanie zdrowszych prosiąt. Większe jest wchłanianie składników pokarmowych, natomiast redukcji ulega ilość składników niestrawionych.
Kolejnym produktem enzymatycznym omawianym przez Andres Pintaluba jest Endofeed. Jest to kompleks enzymów przeznaczonych dla brojlerów i niosek, zarejestrowanym na stałe jako pierwszy enzym NSP w Unii Europejskiej E1601. Endofeed jest kompleksem enzymatycznym uzyskanym w procesie fermentacji grzybowej non-GMO. W jego składzie występuje ksylanaza, β-glukanaza, α-galaktozydaza, β-mannanaza i inne substancje aktywne. Jego stosowanie zaleca się w przypadku diet z udziałem kukurydzy, jęczmienia, pszenicy, soi, pszenżyta i żyta.
W przypadku kukurydzy niezbędna jest pomoc przy strawieniu zewnętrznej warstwy ziarna, tak aby ułatwić dostęp enzymom endogennym do cennych składników odżywczych w jego wnętrzu (skrobia, tłuszcz, białko). Podobnie jest w przypadku diety sojowej. Zakres działania Endofeedu wynosi od 3 do 6 pH, co pokrywa się z pH w przewodzie pokarmowym zwierząt. Badania przeprowadzone na drobiu wykazały, że enzymy wyprodukowane na drodze fermentacji bakteryjnej są nieaktywne w wolu i w mielcu, a działają jedynie w dwunastnicy, dlatego bardziej efektywne są enzymy produkowane na drodze fermentacji grzybowej. Endofeed zawiera w swoim składzie α-galaktozydazę, co oznacza, że z pasz takich jak soja, groch, łubin uwalniana jest galaktoza a potem glukoza – łatwo przyswajalne źródło energii. Unikalność tego kompleksu enzymatycznego polega między innymi na obecności w składzie α-galaktozydazy, która uwalnia galaktozę z oligosacharydów oraz galaktomannanaza rozkładająca ścianki komórek i działająca na mannozę. Stosując Endofeed można uzyskać korzyści w postaci wzrostu masy ciała o 15%, poprawy współczynnika wykorzystania paszy do 10%. W przypadku dodatku Endofeedu do pasz dla niosek uzyskuje się efekt w postaci zwiększenia masy jaja nawet do 10%, a dzięki mniejszej lepkości odchodów, ograniczeniu ulega liczba zabrudzonych jaj.
II Seminarium Branżowe oddziału Żywienia Zwierząt Brenntag Polska przebiegło w miłej, wręcz rodzinnej atmosferze. Pierwszy wieczór umilony został występem najpopularniejszego polskiego mima Ireneusza Krosnego, drugi imprezą taneczną w rytmie muzyki lat 70 i 80. Całość bardzo profesjonalnie zorganizowana. Nasza ocena: 5 z plusem!


Katarzyna Markowska