Archiwum

Katarzyna Markowska

Pod takim tytułem odbyła się w dniach 5-6 czerwca 2012 roku XVII Międzynarodowa Konferencja Naukowa przygotowana przez Państwowy Instytut Weterynaryjny w Puławach Zakład Chorób Świń.

Konferencję otworzył nowy Dyrektor Instytutu dr Krzysztof Niemczyk, następnie oddał głos przewodniczącemu konferencji prof. Zygmuntowi Pejsakowi. Podziękował on uczestnikom, którzy z roku na rok przybywają coraz liczniej do Puław. W tym roku zarejestrowanych osób było aż 1115. Wśród nich coraz liczniejszą grupę stanowią goście z zagranicy, zwłaszcza ściany wschodniej. Bardzo licznie uczestniczą w seminariach także: młodzi lekarze weterynarii, pracownicy ośrodków naukowych i doradczych oraz firmy obsługujące sektor trzodowy rolnictwa. Dominującą kwestią poruszaną przez wykładowców był drastyczny spadek pogłowia świń w Polsce. Okazało się, że pogłowie loch jest najniższe od ponad 40 lat. Zdaniem prof. Pejsaka spadek ten ma trwać jeszcze 3-4 lata. Celem konferencji była próba rozwiązania niektórych problemów, które mogą przyczyniać się do kryzysu w branży świńskiej. Rozważania dotyczyły stanu zdrowia naszych stad, które niestety nie jest zadowalające, dlatego polscy hodowcy i producenci świń przegrywają z konkurencją. Znaczny odsetek krajowych producentów i hodowców świń nie korzysta z najnowszych osiągnięć nauki, w tym np. ze szczepień. Aby uatrakcyjnić jeszcze bardziej konferencję organizatorzy postarali się zaprosić do wygłoszenia wykładów najwybitniejszych naukowców i praktyków.

Wykład inauguracyjny dotyczący wirusowych chorób świń wygłosił prof. Wiliam L. Mengeling. Pracuje on w Narodowym Centrum Chorób Zwierząt w USA i dysponuje efektywnymi narzędziami w walce z chorobami świń i możliwościami sterowania opłacalnością produkcji. Prof. Wiliam L. Mengeling podczas swojego wykładu omówił kilka ważniejszych chorób wirusowych mających wpływ na zdrowie i produkcyjność świń. Podzielił się on doświadczeniami instytutu ze stanu Iowa w USA na temat pomoru klasycznego świń. Opracowany w instytucie program zwalczania tej choroby pozwolił uznać Stany Zjednoczone za kraj wolny od tego schorzenia. Omówił zapalenie mózgu oraz chorobę wymiotną i wyniszczającą, zaburzenia rozrodu związane z zakażeniami parwowirusowymi, chorobę Aujeszkyego, grypę, zespół rozrodczo-oddechowy.

Do wybitnych specjalistów można zaliczyć także dr Poula Baekbo z Danii, jednego z najbardziej znanych lekarzy w Europie. Opracował on wiele programów zdrowotnych. Jest jednocześnie prezesem Związku Hodowców i Producentów Świń w Danii, posiada własny instytut weterynarii. W Danii Instytut Weterynarii jest instytucją należącą do hodowców i producentów trzody chlewnej. Podczas seminarium w Puławach dr Poul Baekbo zajął się tematem chorób związanych z cirkowirusami. Omówił znaczenie szczepień w redukcji wirusa u stadzie. Na podstawie badań stwierdzono, że szczepienie jest skuteczne – widać to najbardziej po przyrostach masy ciała prosiąt od urodzenia do uboju (najefektywniejsze jest natomiast szczepienie lochy oraz prosiąt).


Niedoceniana grypa świń
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Z zagadnieniem grypy świń zmierzyła się prof. Iwona Markowska-Daniel, która postarała się ocenić jaki wpływ na polską produkcję ma influenza. Grypa jest w Polsce chorobą niedocenianą, gdyż wykazuje stosunkowo krótki okres trwania a śmiertelność w trakcie trwania tej choroby wynosi zwykle niewiele, bo 1-4%. Należy pamiętać jednak, że główne straty ekonomiczne wynikają z utraty apetytu oraz okresowego zahamowania przyrostów, które w konsekwencji wydłużają czas tuczu o 2 tygodnie. Profesor Markowska-Daniel rekomenduje profilaktykę w postaci szczepień jako czynnik redukujący straty w odchowie. Zwrot z takiej inwestycji powinien wynieść 1:7-1:13, ale należy pamiętać, że jest to strategia długoterminowa.


Okres okołoodsadzeniowy – punkt po punkcie
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Do wybitnych specjalistów światowej sławy, należy także kolejny wykładowca seminarium w Puławach dr Tim Loula. Uzyskał on tytuł lekarza-praktyka roku w USA. Jako konsultant weterynarii obsługuje największych i najlepszych producentów świń w USA. Jest on znany także w wielu innych krajach. A od tego roku, także w Polsce. Tim Loula w swoim wystąpieniu zawarł tezę, iż zarządzanie fermą w okresie poodsadzeniowym jest jeszcze bardziej istotne niż walka z chorobami świń. Jeżeli zwierzęta mają kiepski start, to nie ma już odwrotu. Prelegent przedstawił punkty, którymi należy się kierować, aby uzyskać dobrą wydajność produkcyjną. Odsadzanie prosiąt powinno odbywać się po 21 dniu życia przy masie ciała min. 6,5 kg. Różnica wieku pomiędzy prosiętami zasiedlającymi ten sam kojec powinna mieścić się w granicach 3-7 dni. Odsadzenie prosiąt i umieszczenie ich we wspólnym kojcu nie później niż w 23 dniu życia. Nie wolno łączyć więcej niż dwóch grup odsadzanych prosiąt w cyklu produkcyjnym. Zwierzęta powinny być wolne od PRRS, grypy świń i Mycoplasma hyopneumoniae. Tim Loula ocenił, że obniżenie współczynnika śmiertelności do 1% na warchlakarni powinno być nadrzędnym celem każdego hodowcy. Oprócz tego przyrosty masy ciała powinny być powyżej 0,45 kg. Można to osiągnąć dzięki posiadaniu stada o wysokim statusie zdrowotnym. Stan zdrowotny mianowicie jest uzależniony od liczby źródeł pochodzenia miotów łączonych w jedną grupę, liczby odsadzanych prosiąt w miocie oraz jednostek chorobowych przenoszonych przez zwierzęta podczas odsadzania.
Dla prawidłowego rozwoju zwierząt konieczny jest właściwy transport. Podczas tego procesu należy unikać zagęszczenia. Na miejsce warchlaki powinny dotrzeć suche w komforcie cieplnym a więc 28-32°C. Przestrzeganie zasady „całe pomieszczenie puste – całe pomieszczenie pełne” ułatwi odchów nowo utworzonej grupie. Należy zwrócić uwagę na możliwość namnażania się niekorzystnej mikroflory w karmidłach i poidłach. Kolejnym ważnym czynnikiem odchowu warchlaków są szczepienia. Warto zabiegi te wykonywać przed odsadzaniem. Istotnym momentem jest sortowanie zwierząt po transporcie. Sortowanie świń w obrębie kojca jest wykonywane jeśli planujemy, aby stał się indywidualną jednostką, np. jeśli potrzebują odmiennych warunków bytowania, jeśli potrzebują innego zagęszczenia, lub potrzebne są zmiany nakładów finansowych na żywienie.
Kolejnym punktem krytycznym jest umożliwienie pełnego dostępu do świeżej wody tuż po odsadzeniu. Poidła powinny być montowane z dala od narożników, tak aby świnie mogły z łatwością naciskać smoczek i nie powodować rozpryskiwania wody. Ph wody powinno zawierać się pomiędzy 4 a 6. Kolejny newralgiczny punkt, to dostęp do paszy. Wszystkie sztuki powinny mieć równy dostęp do niej. Każdy dzień po odsadzeniu, w którym nie jedzą paszy powoduje skrócenie kosmków jelitowych. Idealnie byłoby stosować paszę często, ale w małych ilościach. Odsadzone warchlaki mają tendencję do skupiania się wokół źródeł ciepła i nie chcą podchodzić do pożywienia. Tutaj bardzo ważną rolę odgrywają pracownicy, którzy powinni zachęcać je do spacerowania po kojcu i pobierania paszy.
Szczególnie ważna jest także codzienna obserwacji świń w kojcach oraz szybkie reagowanie na powstałe problemy. Im szybciej pracownik fermy zareaguje na chorobę zakaźną, tym lepiej. Diagnostyka, to następny punkt, do którego należy przywiązać dużo uwagi. W sytuacji kiedy znaczny odsetek prosiąt nie spożywa paszy po odsadzeniu należy szybko zidentyfikować tego przyczynę – smakowitość paszy, błędy w programie żywienia, nieodpowiedni sposób skarmiania, złej jakości woda lub jej niewłaściwy pobór, nieodpowiednie warunki środowiskowe, reakcje poszczepienne, stres oraz choroby.


Czynniki żywieniowe a zdrowotność stada
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Wykłady w zakresu żywienia przedstawił dr hab. Daniel Korniewicz oraz Graziano Mantovani. Dr Daniel Korniewicz zaprezentował wykład na temat kwasów, soli oraz estrów jako środków wspomagających wysoką produkcyjność i zdrowotność świń. Mają one zastosowanie ze względu na możliwość sterowania środowiskiem paszy, wody i środowiska przewodu pokarmowego. Graziano Mantovani omówił z kolei wpływ czynników żywieniowych na zdrowie prosiąt. Omówił dodatki paszowe, które zaczęły mieć znaczenie po wycofaniu antybiotykowych stymulatorów wzrostu, szczególnie te, które powinno się stosować podczas okresów krytycznych odchowu, a więc np. okołoodsadzeniowych. Jednym z najważniejszych zagadnień jest sterowanie środowiskiem jelit poprzez zastosowanie odpowiednich dodatków oraz wysoce strawnych materiałów paszowych. Do tej grupy należą: preparaty zakwaszające, prebiotyki, probiotyki, zioła i olejki eteryczne.


Czwarta sesja
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Dr Marian Porowski w kolei omówił praktyczne aspekty postępowania weterynaryjnego w stadach świń zakażonych wirusami grypy oraz PRRS. Ocenił, iż kluczem do sukcesu jest systematyczna diagnostyka i ocena wyników mająca na celu określenie, czy wprowadzone sposoby postępowania będą miały wpływ na wydajność produkcyjną i ekonomiczną fermy.
Dr Korol Wierzchosławski przedstawił z kolei wykład nt. badania poubojowego jako istotnego elementu w diagnostyce stada. Zaznaczył, że badanie poubojowe w rzeźni jest wysoce użytecznym narzędziem w rękach lekarza weterynarii. Pozwala ono potwierdzić występowanie określonych patogenów, a także ocenić efektywność prowadzonych programów profilaktycznych i leczniczych.
Dr hab. Kazimierz Tarasiuk spojrzał krytycznie na strategie szczepienia przeciwko mykoplazmowemu zapaleniu płuc świń. Aby program szczepienia przeciwko tej chorobie był skuteczny należy właściwie ustalić termin i wiek zwierząt, u których będziemy dokonywać immunizacji. Doc. Tarasiuk stwierdził, że nie ma uniwersalnego momentu szczepień przeciwko Mhp. Należy bardzo dokładnie przeanalizować sytuację zdrowotną w stadzie. Przydatne są także wyniki badań serologicznych.
Prof. Zygmunt Pejsak wygłosił prezentację nt. chorób świń wywoływanych przez beztlenowce. Bakterie te należą do najstarszych drobnoustrojów na ziemi, stąd są dobrze zaadaptowane. Ich najważniejszą cechą jest wrażliwość na działanie tlenu. Przede wszystkim obserwacje terenowe oraz w mniejszym stopniu wyniki badań laboratoryjnych wskazują, że beztlenowce należy uznać za normalną florę bakteryjną, która coraz częściej staje się przyczyną zachorowań u świń. Przyczyną tego może być zbyt intensywny chów, materiał genetyczny, który staje się mniej odporny na choroby oraz zmieniające się warunki odchowu.

Wykładowcami na konferencji hyopatologicznej w Puławach byli wybitni naukowcy i uznani praktycy. Dzięki nim uczestnicy seminarium otrzymują komplet najnowszej wiedzy w zakresu zarządzania stadem. W tym roku głównymi sponsorami były firmy Merial (Vet-Trade Polska Sp. z o. o) oraz Cargill (Polska) Sp. z o.o. Wytwórnia Premiksów LNB. Do zobaczenia w Puławach już za rok!