Archiwum

Marian Biegański

W dniach 21-23 kwietnia br. Firma Moorgut Kartzfehn Turkey Breeder GmbH zorganizowała konferencję dotyczącą aktualnej tematyki produkcji indyczej. Miejsce konferencji to „Fabryka Wełny Hotel Spa” w Pabianicach. Siedziba „Fabryki” mieści się w zmodernizowanych obiektach dawnego kompleksu fabrycznego (początki od 1871 r.) Braci Baruch. Monumentalne obiekty fabryczne, wybudowane z czerwonej cegły przypominają dawny klimat produkcji tkanin wełnianych.

     Tematyka konferencji Kartzfehn skierowana była do producentów i organizatorów produkcji indyków. Prelegenci poruszyli aktualne problemy i wyzwania stojące przed branżą indyczą – związane np. z występowaniem grypy ptaków, produkcji indyków na Ukrainie i w Rosji, spożycie mięsa indyczego, stan i perspektywy europejskiego rynku indyków.

     Przedstawione prelekcje były bardzo ciekawe i spotkały się z ogromnym zainteresowaniem odbiorców. Świadczyły o tym pytania i dyskusje na sali a następnie w kuluarach.

Prace hodowlane w Kartzfehn

     Od lat firma Katzfehn prowadzi wielokierunkowe i wszechstronne doświadczenia na indykach stosując najnowsze metody oceny i selekcji ptaków, aby móc zaproponować odbiorcom najlepszy z możliwych materiał do tuczu. Mimo iż w wyniku prowadzonych w latach 2016-2020 pracach hodowlanych, konkurencyjny Hybrid Converter uzyskał wyższą końcową masę ciała, to B.U.T. 6 nadal pozostaje najbardziej stabilnym i wydajnym indykiem do odchowu i tuczu. Uzyskane przez konkurencyjnego ptaka masy ciała spowodowały wystąpienie wzmożonych problemów z nogami, a Hybrid Converter Novo – wprowadzony w 2021 r. – jest mniej odporny na choroby i występuje wzmożona agresywność wśród ptaków. 

     Dr Henrike Glawatz prowadząca wykład przekazała wskazówki jakimi należy się kierować podczas odchowu ptaków w okresie letnim. Sprecyzowała, iż neutralną dla indyków jest temperatura 12-20°C. Od poziomu 21°C może już występować stres cieplny. Wskazane jest dokonywanie czynności chroniących indyki przed upałami, np. w postaci zastosowania paneli chłodzących, czy chłodzenia natryskowego. Przy wysokich temperaturach w budynku dochodzi do obniżenia spożycia paszy. Należy wówczas dokonać skoncentrowania dawki pokarmowej – a więc podwyższyć udział białka i energii, a także zadbać o dobrą jakość granulatu. Dodatek pszenicy latem musi być mniejszy, by zbyt nie rozcieńczać paszy.

     Obecnie, dzięki temu, że ptaki są stabilne, można obniżać zawartość fosforu i potasu, co nie wpływa negatywnie na wyniki produkcyjne.

     W dziale naukowym firmy Kartzfehn prowadzone są testy w kierunku możliwości zastąpienia w żywieniu indyków soi np. ziarnem słonecznika. Istotną kwestią w bilansowaniu białka w dawkach dla indyków jest dopuszczenie przez UE możliwości skarmiania drobiu i świń mączkami mięsno-kostnymi na zasadzie krzyżowej. Na razie jednak tego materiału paszowego używa tylko jedna wytwórnia pasz w Niemczech. Szeroko rozumiane dodatki fitogeniczne to kolejna szansa na poprawę zdrowia i produkcyjności zwierząt gospodarskich. 

     W dalszej części konferencji wystąpiła dr Barbara Storck, która wraz z mężem Thomasem jest nowym właścicielem firmy Kartzfehn. Opowiedziała ona zgromadzonym na sali kilka słów o sobie i swojej rodzinie, pracy oraz pasjach. Omówiła 4 filary firmy Kartzfehn: wylęg, tucz, żywienie i wprowadzenie piskląt do obrotu.

Grypa ptaków – wpływ na rynek indyczy

     Beata Grela – konsultant w firmie Kartzfehn omówiła istotne problemy związane z występowaniem w Europie i na świecie ognisk ptasiej grypy. Od października 2021 r. ogniska grypy ptaków wystąpiły praktycznie we wszystkich krajach Europy – łącznie 1387 ognisk. Najwięcej ognisk zanotowano we Włoszech i Francji. Ogółem w Europie utylizacji poddano 40 mln sztuk drobiu, w tym 6 mln indyków. We Włoszech ubito 16 mln sztuk drobiu, w tym 3 mln sztuk indyków, we Francji 6 mln, w tym 300 tys. indyków, w Niemczech 725 tys. drobiu, w tym 400 tys. indyków, w Danii 235 tys. drobiu, w tym 124 tys. indyków.

     W Polsce stwierdzono 89 ognisk grypy ptaków: ubito blisko 3 mln drobiu, w tym 950 tys. indyków.

     Ponadto od 1 lutego 2022 r. w USA zutylizowano 3,6 mln indyków. Z danych tych wynika, że grypa ptaków doprowadziła do dużych strat w stadach drobiu.

     W dalszej części tego bloku tematycznego dr Barbara Storck przedstawiła działania dotyczące monitoringu grypy ptaków w powiecie Cloppenburg w północno-zachodnich Niemczech. W środowisku występuje wiele szczepów wirusa ptasiej grypy, które są mniej lub bardziej zaraźliwe. U dzikich ptaków influenza występuje praktycznie cały rok. Podczas monitoringu powiatu Cloppenburg stwierdzono, że 70% zachorowań było ogniskami wtórnymi. Wirus najczęściej występował na fermach komercyjnych – w 75%. W 81,5% grypa ptaków występowała w indycznikach z żaluzjami, także z poidłami dzwonowymi. Zakażeniom sprzyjała transmisja wiatru oraz bliskość tras komunikacji drogowej.

     Monitorowanie grypy ptaków dokonywane było poprzez badania wymazów z całego obiektu oraz próbek z biofilmu poideł. W stadach indyków w wieku od 10 tygodnia próbki do badań pobierane były 2 razy w tygodniu. Zanotowano wysoki wskaźnik wykrywalności.

Produkcja indyków na Ukrainie i w Rosji

     Następny wykład odbył się w formie transmisji zdalnej. Oleksandr Kulichenko regionalny menager sprzedaży na rynki wschodnie, który nie mógł przybyć do Polski z uwagi na prowadzone w jego kraju działania wojenne, omówił ważną kwestię – produkcję indyków na Ukrainie. Jak stwierdził w swoim wystąpieniu sytuacja w branży indyczej na Ukrainie określana jest jako trudna, ale umiarkowanie optymistyczna.

     Do 21 kwietnia, a więc do dnia, w którym odbywała się konferencja Kartzfehn, żadna ferma indycza na Ukrainie nie została zniszczona. Sprzedaż piskląt indyczych przed wojną szacowana była na 3 mln sztuk, z czego 90% pochodziło z firmy Kartzfehn. Roczny skup indyków na Ukrainie wynosił 45 tys. ton żywca.

     Spożycie mięsa z indyków wyniosło w 2021 r. 1,1 kg na mieszkańca. Oleksandr przedstawił też przykładowe ceny mięsa indyczego w sklepach oraz środków do produkcji rolnej. 1 kg fileta z piersi indyka kosztował w kwietniu 2022 r. 6,71 €. Cena pszenicy to około 220 €/tonę. Kukurydza kosztowała 235 €/tonę, śruta sojowa 550 €/tonę, a cena paszy dla indyków to ok. 510 € za tonę.

     Na Ukrainie jest ponad 20 wytwórni pasz, w tym więksi producenci drobiu posiadają swoje własne mieszalnie.

     Jak dotychczas w kraju nie ma zakazu stosowania antybiotyków w paszy, tylko tucz mięsa na eksport dokonywany jest bez ich udziału. Powiedział, że Ukraina posiada duże zapasy pszenicy – nawet powyżej 20 mln ton, ale obecnie występują ograniczenia w jej wywozie.

     Z kolei produkcja indyków w Rosji w 2021 r. wyniosła 400 tys. ton i była o 21% większa niż w 2020 r. Jak pokazują dane, rozwój chowu indyków w tym kraju był do tej pory bardzo dynamiczny. W 2015 r. rosyjski rynek szacowany był na 150 tys. ton mięsa tego gatunku drobiu, a w 2011 r. było to zaledwie 56 tys. ton.

     W 2021 roku Rosjanie wyeksportowali 10 tys. ton mięsa indyczego, głównie do Chin i Afryki.

     W Rosji notuje się niskie ceny w branży indyczej – przykładowo: 3,50 € kosztuje 1 kg fileta z piersi indyka, 165 € trzeba zapłacić za tonę pszenicy, 177 € za kukurydzę. 400 € producenci płacą za tonę średniej paszy dla indyków.

     W związku z wojną prowadzoną przez Rosję na Ukrainie i izolacją Rosji, dalsze prognozy są trudne do przewidzenia. Po zakończeniu prelekcji Oleksandr otrzymał od uczestników konferencji wyrazy wsparcia w związku z toczącą się, na obszarze jego kraju, wojną. Poparcie to wyrażone było słownie, a także oklaskami z owacją na stojąco całej sali uczestników.

Środki ochrony zdrowia stad indyków

     Kolejna część spotkania dotyczyła środków ochrony zdrowia stad indyków. Wykład na ten temat przedstawiła współwłaścicielka firmy Kartzfehn dr Barbara Storck. Omówiła ona po kolei warunki jakie należy spełnić chcąc uzyskać opłacalną produkcję:

• ptak – wiek, obsada, choroby występujące we wcześniejszych rzutach, stresory, rodzaj wykonywanych szczepień,
• klimat na zewnątrz budynku – wilgotność, temperatura, wiatr,
• warunki wewnątrz budynku – wilgotność, temperatura, ruch powietrza, zawartość szkodliwych gazów,
• pasza – struktura, jakość granulatu, dostępność, strawność, rodzaje karmideł,
• woda – dostępność, higiena, rodzaj zastosowanych dodatków,
• ściółka – rodzaj, właściwości, jakość, możliwości jej kondycjonowania,
• budynek do odchowu ptaków – lokalizacja, wielkość, oświetlenie, ogrzewanie, chłodzenie, wentylacja, technologia żywienia i pojenia,
• lokalizacja budynku: bliskość zbiorników wodnych, struktura wieku ptaków w stadach utrzymywanych w jednej lokalizacji, zagęszczenie obiektów, bliskość tras o dużym ruchu i możliwości odbioru ptaków do transportu.

     Na fermie ptaków obowiązuje bezwzględnie czystość i higiena. Zdrowe i suche nogi świadczą o zapewnieniu dobrych warunków w indycznikach i o zdrowym stadzie.

Stan i perspektywy europejskiego rynku indyków 

     Heinz Bosse – prezes zarządu Moorgut Kartzfehn Turkey Breeder GmbH, przewodniczący Dolno Saksońskiej Grupy Roboczej ds. Hodowli Drobiu i Indyków Reprodukcyjnych naświetlił aktualną produkcję indyków w Europie. Jak powiedział w 2021 r. kraje członkowskie UE wyprodukowały łącznie 2119 tys. ton indyków, co stanowiło 107,4% produkcji sprzed 5 lat. 

     Z kolei produkcja indyków na świecie w 2020 r. wyniosła 5890 tys. ton. Heinz Bosse przedstawił kilka informacji dotyczących rynków indyczych w poszczególnych krajach. Wstawienia piskląt indyczych w 2021 r. wyniosły w Polsce 42 mln szt., we Francji 36 mln szt., we Włoszech 27 mln szt., w Niemczech 26 mln szt.

     Wskutek pandemii koronawirusa i grypy ptaków w Europie nastąpił spadek wstawień piskląt o 9,9% w roku 2021 w stosunku do 2019 r. Spadki te oszacowano następująco:

• Polska − 17,07%
• Hiszpania − 10,00%
• Włochy − 9,53%
• Francja − 9,38%
• Niemcy − 7,69%
• Wlk. Brytania − 0,20%

     Jedynym krajem, który zwiększył produkcję były Węgry, gdzie nastąpił wzrost na poziomie +2,60%.

     W 2021 r. w Polsce i w Niemczech wstawienia piskląt indyczych wyniosły:

• Polska – 42,4 mln, w tym: 16,4 mln indorów, 26,0 mln indyczek
• Niemcy – 26,2 mln, w tym: 18,8 mln indorów, 7,4 mln indyczek

     Z proporcji ilości wstawień indorów i indyczek wynika, że Polska i Niemcy na rynku sprzedaży piskląt nawzajem się uzupełniają i to już od wielu lat.

     W Niemczech i Polsce przeważają ciężkie typy indyków, z kolei Francja produkuje przede wszystkich indyki w typie lekkim. W Wielkiej Brytanii przeważa typ indyka średniociężki. Hiszpania jako producent mięsa indyczego zaczęła nabierać znaczenia dopiero w 2005 r., wcześniej produkcja tego gatunku drobiu była znikoma.

     Średnie spożycie mięsa indyczego w Unii Europejskiej wynosi obecnie 4,1 kg na 1 mieszkańca.

     Poza Europą najwięcej spożywa się mięsa indyczego w Ameryce – 7,1 kg, w Kanadzie – 4,1 kg. Brazylijczycy spożywają 1,8 kg mięsa indyczego rocznie, a Rosjanie 1,5 kg.

     Na zakończenie Heinz Bosse przekazał ze swojego wystąpienia wnioski i nakreślił perspektywy produkcji mięsa indyczego na przyszłość:

• w ciągu ostatnich 2 lat koronawirus i grypa ptaków doprowadziły do znacznej nadwyżki mięsa w UE – razem około 15%,
• obecna szokowa „eksplozja kosztów produkcji” (szczególnie paszy i energii) prowadzi do przedłużenia deficytu gospodarczego,
• ceny mięsa wzrosną o 30-50%; przy drożejącej wieprzowinie i wołowinie konsumenci bardziej chętnie mogą sięgać po mięso indycze, 
• mięso indycze ma szanse na zwiększoną konsumpcję, ale potrzebna jest promocja mięsa tego gatunku drobiu z podkreśleniem głównych jego atutów: wartości odżywczej (wysokiej jakości białko, niska zawartość tłuszczu), możliwości uzyskiwania dobrych efektów produkcyjnych przy zachowaniu zasad dobrostanu i ochrony zwierząt, niskiej emisji CO2, łatwości w przygotowaniu i dalszej obróbce.

     Prelegent jednak zaznaczył, że w perspektywie do roku 2030 produkcja indyków sama się nie obroni. Producentów i całą branżę czekają trudne czasy. Należy połączyć siły, aby przetrwać obecny kryzys. Rozwiązaniem może być rozpowszechnianie zalet mięsa indyczego, w stosunku do wieprzowiny i wołowiny. Zaznaczyć trzeba, że w przypadku mięsa indyczego notuje się dużo mniej zakażeń salmonellą. 

     Heinz Bosse jako jeden z promotorów spożywania mięsa twierdzi, że zwolennikom wegetarianizmu należy uświadamiać, że trzeba brać odpowiedzialność za zabezpieczenie wyżywienia ludzi na całym świecie. W obecnej sytuacji drożejącej na całym świecie żywności, jest to niezwykle istotne. 

     Podsumowując – przemysł indyczy będzie borykać się z trudnymi wyzwaniami, ale prelegent jest dobrej myśli i wierzy, że branża sobie z nimi poradzi.

     Przedstawiciele firmy Kartzfehn: Beata Grela, Aneta Giedrys, Mirosław Dobrzyński oraz Marcin Jankowiak w profesjonalny sposób zorganizowali konferencję oraz szczególnie zadbali o uczestników spotkania. Należy także podkreślić wysoką merytoryczną wartość wszystkich wystąpień.

     Wobec znanych ograniczeń związanych z pandemią koronawirusa, konferencja okazała się istotnym uzupełnieniem luki w kontaktach w branży indyczej.