Hodowca Drobiu 7/2016

Bartosz Korytkowski

Bydgoszcz

Wprowadzane do środowiska życia ptaków utrzymywanych na fermach zanieczyszczenia powietrza nie są powodowane wyłącznie przez gazy, których obecność w powietrzu pojawia się podczas produkcji. Zanieczyszczenia powodują również pyły, których zagrożenie dla zdrowia i życia ptaków zwiększa się wraz ze wzrostem temperatur w letniej porze roku. Tak jak i niebezpieczne gazy, tak i pyły powodują wiele ubocznych skutków dla zdrowia i życia tak ptaków, jak i pracowników fermy.

Zaloguj się, aby zobaczyć.

Agnieszka Wilczek-Jagiełło

Lublin

Ptaki hodowlane, zwłaszcza brojlery wymagają zapewnienia im optymalnego środowiska, tak aby mogły zrealizować potencjał tkwiący w ich genach (tj. szybkie przyrosty masy ciała, wykorzystanie paszy). W przypadku drobiu niezwykle ważne jest zadbanie o odpowiednią jakość podłoża. Można wręcz powiedzieć, że ściółka ma wpływ na mikroklimat całego pomieszczenia.

W podłożu gdzie zgromadzone są duże pokłady wilgoci, jak również panuje wysoka temperatura są idealne warunki do namnażania się bakterii i pleśni oraz produkcji szkodliwego amoniaku. Złe warunki w ściółce to jednocześnie zwiększone ryzyko rozwoju zmian chorobowych u brojlerów tj.: odgniecenia i ropnie podskórne w okolicy mięśni piersiowych, zmiany zapalne poduszki stopy (ang. FPD – footpad dermatitis) itd. Utrzymanie wysokiego statusu higienicznego w kurniku ma więc decydujący wpływ na stan zdrowotności stada. W aspekcie długofalowym przekłada się natomiast na wzrost opłacalności produkcji drobiarskiej i pozyskiwanie bezpiecznych produktów o wysokim statusie zdrowotnym (mięso, jaja). Jednocześnie wynikiem dbałości o wysokie standardy higieniczne jest zapewnienie zwierzętom dobrostanu, a nawet komfortu.

                Dezynfekcja posiada niewątpliwie wiele zalet. Jednocześnie preparaty biobójcze należy stosować każdorazowo z zachowaniem szczególnych środków ostrożności. Przede wszystkim nie wszystkie substancje mogą być stosowane w obecności zwierząt. Przed użyciem jakiegokolwiek preparatu należy szczegółowo zapoznać się z informacjami znajdującymi się na opakowaniu – aktywność wielu substancji może być bowiem zmieniona lub nawet zahamowana w obecności substancji organicznych, przy zbyt niskiej lub też zbyt wysokiej temperaturze, a także w niewłaściwym pH środowiska. Dezynfekcję najlepiej więc wykonywać tuż po zakończeniu okresu tuczu, gdy kurnik zostanie uprzątnięty z wszelkich zanieczyszczeń organicznych i odchodów. Co jednak, gdy istnieje potrzeba zastosowania preparatu dezynfekującego podczas okresu tuczu? Warto wtedy rozważyć zastosowanie suchej dezynfekcji.

                Celem wykonywania suchej dezynfekcji jest uzyskanie poprawy warunków mikrobiologicznych podłoża. Należy jednak mieć na uwadze, że dezynfekcja sucha nie może zastępować dezynfekcji zasadniczej – wykonywanej głównie na mokro, a jedynie uzupełniać jej działanie. Nie do przecenienia jest fakt, że dezynfekcja sucha może być wykonywana śródprodukcyjnie, a więc w obecności zwierząt. Dostępne w sprzedaży preparaty cechują się dużą dozą bezpieczeństwa dla zwierząt z różnych grup wiekowych i technologicznych (pisklęta, kury noski, brojlery). Większość preparatów posiada ponadto atest Polskiego Towarzystwa Nauk Weterynaryjnych lub Państwowego Zakładu Higieny. Obecnie dysponujemy szerokim wyborem preparatów przeznaczonych do dezynfekcji na sucho. Różnią się one w zakresie składu, mechanizmu działania, a także ceny.

Dostęp do wszystkich artykułów archiwalnych znajdujących się na naszym portalu jest możliwy po wykupieniu prenumeraty czasopisma.

Zaloguj się, aby zobaczyć.

Katarzyna Jankowska

PAN, Olsztyn

Dynamiczny rozwój fitochemii przyczynił się do uzyskania i scharakteryzowania ponad 30 tysięcy różnych substancji roślinnych. Niestety, tylko nieliczne z nich mogą sprostać wymaganiom stawianym przez współczesną medycynę, również weterynaryjną. Wymagane jest wskazanie konkretnych składników pochodzących z roślin, odpowiedzialnych za działanie lecznicze oraz jego potwierdzenie w licznych eksperymentach farmakologicznych i badaniach klinicznych.

Różnorodność substancji

Rośliny zawierają wiele różnych substancji aktywnych jak np. garbniki, które poprzez zmniejszenie przepuszczalności błon śluzowych działają przeciwbiegunkowo, przeciwbakteryjne i przeciwzapalnie. Występują one m.in. w korze dębu, w pięciorniku gęsim i rdeście ptasim. Innymi substancjami są saponiny, które wspomagają trawienie, lecz także mogą powodować np. u przeżuwaczy zmniejszenie napięcia powierzchniowego w żwaczu, wynikiem czego jest tworzenie się piany, uniemożliwiajacej odbijanie gazów, co z kolei może powodować wzdęcia u bydła. Saponiny występują w zielu tymianku czy w kwiatach nagietka.

                Podstawą podziału substancji naturalnych czynnych pochodzących z roślin jest przebieg procesów biosyntezy oraz rola, jaką dana grupa związków spełnia w procesach życiowych rośliny. Pozyskiwanie substancji naturalnych wykorzystywanych w leczeniu oparte jest na procesach fizycznych, takich jak: filtracja, ekstrakcja, tłoczenie, suszenie oraz destylacja.

Dodatek roślin (ziół) do codziennej diety zwierząt jest niezbędny. Udostępnienie zwierzętom naturalnych wybiegów rozwiązuje wiele ich dotychczasowych problemów zdrowotnych. Pasze przemysłowe pozbawione ziół niejednokrotnie powodowały zahamowanie wzrostu i zjawisko immunosupresji (obniżenie poziomu odporności organizmu). Zwierzęta żywione takimi paszami szybko popadały w charłactwo i cierpiały na liczne dolegliwości układu pokarmowego, oddechowego oraz lokomotorycznego. Traciły też zdolność do reprodukcji i naturalnej odporności na infekcje. Dlatego pojawiała się konieczność stosowania leków syntetycznych, które jednak nie przynosiły spodziewanego efektu, gdyż po pewnym czasie stosowania farmaceutyków organizm uodparniał się na ich działanie.

Dostęp do wszystkich artykułów archiwalnych znajdujących się na naszym portalu jest możliwy po wykupieniu prenumeraty czasopisma.

Zaloguj się, aby zobaczyć.

Anna Wilkanowska

Uniwersytet w Molise, Włochy

W drugiej połowie ubiegłego wieku w drobiarstwie zaczęto kłaść coraz większy nacisk na intensyfikację produkcji jaj oraz mięsa. Wynikało to ze znacznej zmiany warunków utrzymania drobiu, generującą szereg czynników stresotwórczych, do których można zaliczyć chociażby nieprawidłowe parametry termiczno-wilgotnościowe. Intensyfikacji produkcji drobiarskiej coraz częściej towarzyszyła problematyka dobrostanu, który stanowi wieloaspektowy wymiar pod względem naukowym, technicznym, etycznym, ekonomicznym i prawnym.

Miarą oceny dobrostanu zwierząt są różne wskaźniki: zdrowie i parametry fizjologiczne, behawior oraz wyniki produkcyjne. W 1992 r. Rada Dobrostanu Zwierząt Gospodarskich opublikowała listę tzw. pięciu wolności, charakteryzujących dobrostan zwierząt, wraz z podaniem warunków niezbędnych do spełnienia podstawowych wymogów dobrostanu:

             Wolne od głodu i pragnienia – poprzez zapewnienie świeżej wody i paszy niezbędnej dla utrzymania zdrowotności i żywotności,

             Wolne od dyskomfortu – zapewnienie odpowiednich warunków środowiskowych, możliwości schronienia i wygodnego wypoczynku,

             Wolne od bólu, urazów i chorób – zapewnienie właściwej opieki, profilaktyki, szybkiej diagnostyki i leczenia,

             Wolne od strachu i stresu – eliminacja stresorów i zbędnego cierpienia,

             Wolne w wyrażaniu normalnego zachowania – zapewnienie odpowiedniej przestrzeni życiowej i możliwości kontaktów socjalnych.

Dostęp do wszystkich artykułów archiwalnych znajdujących się na naszym portalu jest możliwy po wykupieniu prenumeraty czasopisma.

Zaloguj się, aby zobaczyć.

Anita Zaworska, Małgorzata Kasprowicz-Potocka

Katedra Żywienia Zwierząt i Gospodarki Paszowej

Wydział Medycyny Weterynaryjnej i Nauk o Zwierzętach

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

W Polsce jak i w Europie w ostatnich latach zaobserwowano istotny wzrost zainteresowania uprawą rodzimych pasz wysokobiałkowych, w tym przede wszystkim roślin bobowatych. Wynika to z wprowadzonych dopłat do uprawy tych roślin, znacznego podniesienia cen PŚS oraz możliwości wprowadzenia zakazu na import roślin genetycznie modyfikowanych (styczeń 2017), co mogłoby się przyczynić do załamania na rynku białkowym.

Wdrożony w latach 2011-2015 program wieloletni pod nazwą: „Ulepszanie krajowych źródeł białka roślinnego, ich produkcji, systemu obrotu i wykorzystania w paszach”, za główny cel uważał uniezależnienie kraju od importu komponentów białkowych pasz (głównie PŚS) oraz zwiększenie wartości pokarmowej i użytkowej białka pochodzącego z rodzimych surowców roślinnych, do których zalicza się: nasiona roślin bobowatych (łubin, bobik, groch), produkty rzepakowe (makuchy, wytłoki, śruta poekstrakcyjna) oraz wywary zbożowe. Od stycznia 2016 przystąpiono do kontynuacji badań rozpoczynając działania w ramach programu ministerialnego pod nazwą: „Zwiększenie wykorzystania krajowego białka paszowego dla produkcji wysokiej jakości produktów zwierzęcych w warunkach zrównoważonego rozwoju”. W nowym Programie, tak jak i w poprzednim, w pierwszej kolejności istotnym jest podniesienie poziomu białkowego bezpieczeństwa kraju poprzez realizację głównego celu Programu jakim jest stworzenie możliwości do zwiększania bezpieczeństwa białkowego kraju na cele paszowe i żywnościowe w warunkach zrównoważonego rozwoju.

Wartość odżywcza krajowych źródeł białka roślinnego

Do roślin wysokobiałkowych o największym znaczeniu paszowym w polskich warunkach klimatycznych zalicza się łubiny, bobik i grochy. Gatunki te, mimo że należą do tej samej rodziny bobowatych i wielu cech wspólnych, różnią się znacznie między sobą zarówno pod względem wymogów agrotechnicznych, poziomu plonowania jak i cech decydujących o ich wartości pokarmowej. Zróżnicowanie wymagań glebowych i klimatycznych poszczególnych gatunków jest cechą korzystną, gdyż pozwala na uprawę tych roślin niemal we wszystkich rejonach naszego kraju. Zróżnicowanie ich wartości pokarmowej wymaga od układającego dawki dokładnej znajomości składu chemicznego wytwarzanych pasz oraz wiedzy o czynnikach decydujących o strawności i wykorzystaniu zawartych w poszczególnych nasionach składników odżywczych.

Dostęp do wszystkich artykułów archiwalnych znajdujących się na naszym portalu jest możliwy po wykupieniu prenumeraty czasopisma.

Zaloguj się, aby zobaczyć.

Ryszard Gilewski, Stanisław Wężyk

AVICONS

Skrócenie dziobu kurkom, skutecznie zapobiega u nieśnych kur pterofagii i kanibalizmowi (Rzedzicki i Kolasa u Mazurkiewicza, 2005), zmniejsza w stadzie agresję i straty paszy na skutek jej rozsypywania oraz likwiduje nawyk zjadania jaj przez nioski (Zięba u Potemkowskiej, 1983).

Zaloguj się, aby zobaczyć.

Oliwia Duszyńska-Stolarska

Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy

Dzisiejsi konsumenci mają świadomość, iż stan ich zdrowia w znacznej stopniu zależy od diety. Jakość produktów spożywczych stanowi kluczowy aspekt przy podejmowaniu decyzji o zakupie produktu. Producenci często mierzą się z trudnym zadaniem stworzenia nie tylko dobrych jakościowo produktów zawierających dodatek substancji funkcjonalnych. Substancje te powinny wzbogacać produkt o składniki prozdrowotne cieszące się ogromnym zainteresowaniem potencjalnych klientów.

Popularność mięsa drobiowego wzrasta z każdym rokiem. Jednakże konsumenci coraz częściej poszukują produktów o zwiększonej ilości składników prozdrowotnych. Wśród przedsięwzięć służących poprawie zdrowia jest obniżenie udziału tłuszczu zwierzęcego na rzecz wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Dla hodowców oraz producentów stwarza to nie lada wyzwanie.

Dodatek substancji bioaktywnych

Najprostszym sposobem osiągnięcia tego celu jest odpowiednia dieta zwierząt. Niewątpliwie na kondycję zdrowotną wpływa dostarczenie do organizmu niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). Najważniejszymi są kwas linolowy oraz kwas linolenowy. Zmniejszanie udziału kwasów nasyconych na rzecz nienasyconych jest skuteczną metodą zwalczania cholesterolu we krwi gdyż wpływają na jego utlenianie. Spożywanie kwasów NNKT wpływa na obniżenie ryzyka wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych. Dużym zainteresowaniem cieszy się kwas linolowy ze względu na swoje prozdrowotne właściwości. Wiele publikacji donosi, iż wpływa on na zmniejszenie ryzyka wystąpienia nowotworów. Ponadto wykazuje działanie przeciwmiażdżycowe, przeciwcukrzycowe.

Dostęp do wszystkich artykułów archiwalnych znajdujących się na naszym portalu jest możliwy po wykupieniu prenumeraty czasopisma.

Zaloguj się, aby zobaczyć.

Katarzyna Jankowska

PAN Olsztyn

Woda przeznaczona do spożycia zarówno przez ludzi, jak i zwierzęta gospodarskie musi odpowiadać parametrom określonym w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. (Dz. U. 2007 nr 61 poz. 417 z póź. zm.). Przestrzeganie parametrów wskazanych w Rozporządzeniu zapewni nie tylko komfort ptakom, ale ograniczy w dużej mierze zagrożenia chorobotwórcze, których głównym źródłem jest zarówno jej chemiczne jak i mikrobiologiczne zanieczyszczenie.

Woda dostarczona do kurników, chociaż jest dobrej jakości, może jednak stać się szkodliwą dla ptaków w momencie, kiedy urządzenia wodociągowe nie są czyszczone i odkażane. W wodzie doprowadzanej na halę produkcyjną – do poideł, oprócz zanieczyszczeń mikrobiologicznych zaobserwować można niekiedy zanieczyszczenia „bieżące” tj. pochodzące bezpośrednio ze środowiska kurnika np. odchody, ściółka, kurz, pył, resztki paszy, itp. Zanieczyszczenia takie w dogodnych warunkach, a głównie w podwyższonej temperaturze, sprzyjają rozwojowi drobnoustrojów.

Dostęp do wszystkich artykułów archiwalnych znajdujących się na naszym portalu jest możliwy po wykupieniu prenumeraty czasopisma.

Zaloguj się, aby zobaczyć.

Oliwia Duszyńska-Stolarska

Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy

Stan zdrowia konsumentów jest bezsprzecznie związany z bezpieczną żywnością. Produkcja żywności bezpiecznej jest obowiązkiem producenta posiadającym swoje umocowanie w prawie europejskim. Bezpieczeństwo produkcji żywności ma szerokie ramy gdyż nie odnosi się jedynie do zapewnienia odpowiedniej jakości finalnemu produktowi. Działania mające zapewnić odpowiednią jakość produktowi należy wdrażać we wszystkich etapach produkcji. Jednym z najskuteczniejszych narzędzi służących temu celowi jest system HACCAP.

Dostęp do wszystkich artykułów archiwalnych znajdujących się na naszym portalu jest możliwy po wykupieniu prenumeraty czasopisma.

Zaloguj się, aby zobaczyć.